مژده ای منتظران ماه خدا آمده است
ماه شب های مناجات و دعا آمده است
ماه رمضان است ، صفا آمده است
بر خانة دل ، نور و ضیا آمده است
ماه خیر و برکت ، ماه نزول رحمت ، ماه مهمانی و ضیافت الهی از راه رسید و امید آن داریم که ما نیز همچون بندگان صالح و مؤمن خداوند ، توفیق یابیم با قرار گرفتن در یک فضای معنوی غیر قابل وصف ، از فیوضات هر چه بیشتر این ماه رحمت و عبودیت بهره مند گردیم .
ماه رمضان شد ، مى و میخانه بر افتاد عشق و طرب و باده ، به وقت سحر افتاد
افطار به مى کرد ، برم پیر خرابات گفتم که تو را روزه ، به برگ و ثمر افتاد
با باده ، وضو گیر که در مذهب رندان در حضرت حق این عملت بارور افتاد
نام رمضان از اسماء الهی است و در لغت از رمضاء به معنای شدت حرارت گرفته شده و به معنای سوزانیدن می باشد و از آنجا که در این ماه گناهان انسان بخشیده می شود به این ماه مبارک ، رمضان گفته اند.
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : ماه رمضان به این نام خوانده شده است ، زیرا گناهان را می سوزاند.
رمضان نام یکی از ماه های قمری و تنها ماه قمری است که نامش در قرآن آمده است و یکی از چهار ماهی است که خداوند متعال جنگ را در آن ( مگر جنبه دفاع داشته باشد ) حرام کرده است .
این ماه در روایات اسلامی ماه خدا و مهمانی امت پیامبر اکرم (ص) خوانده شده و خداوند متعال از بندگان خود در این ماه در نهایت کرامت و مهربانی پذیرایی می کند .
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : ماه رجب ماه خدا و ماه شعبان ماه من و ماه رمضان ، ماه امت من است ، هر کس همه این ماه را روزه بگیرد بر خدا واجب است که همه گناهانش را ببخشد ، بقیه عمرش را تضمین کند و او را از تشنگی و عطش دردناک روز قیامت امان دهد .
ماه مبارک آمد ، ای دوستان بشارت کز سوی دوست ما را هر دم رسد اشارت
آمد نوید رحمت ، ای دل ز خواب برخیز باشد که باقی عمر ، جبران شود خسارت
در این ماه کتاب های بزرگ آسمانی قرآن کریم ، انجیل ، تورات ، صحف و زبور نازل شده است .
حضرت امام صادق (ع) می فرمایند : کل قرآن کریم در ماه رمضان به بیت المعمور و سپس در مدت بیست سال بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد و صحف ابراهیم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان ، انجیل در روز سیزدهم ماه رمضان و زبور در روز هیجدهم ماه رمضان نازل شد .
قرآن کریم می فرماید : ماه رمضان ماهی است که قرآن برای هدایت انسان ها در آن نازل شده است .
نظر به این که قرآن کریم در ماه مبارک رمضان نازل شده و تلاوت آیات آن در این ماه فضیلت بسیاری دارد ، در روایات اسلامی ، از ماه رمضان به عنوان بهار قرآن یاد شده است ، چنان که حضرت امام باقر (ع) می فرمایند : هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است .
گنجینة نورانی قرآن ، رمضان است آرامش دل های پریشان ، رمضان است
این ماه ، در میان مسلمانان از احترام ، اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار و ماه سلوک روحی آنان است و مؤمنان با مقدمه سازی و فراهم کردن زمینه های معنوی در ماه های رجب و شعبان هر سال خود را برای ورود به این ماه شریف و پر برکت آماده می کنند و با حلول این ماه ، با شور و اشتیاق و دادن اطعام و افطاری به نیازمندان ، شب زنده داری و عبادت ، تلاوت قرآن ، دعا ، استغفار ، دادن صدقه ، روزه داری و . . . روح و جان خود را از سرچشمه فیض الهی سیراب می کنند.
رمضان ماه مناجات و دعا رمضان پر بود از شور و صفا
ماه خالص شدن از کبر و ریا رمضان ماه رسیدن به خدا
پیامبر گرامی (ص) درباره ماه رمضان می فرماید : ای مردم ! ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد ، ماهی که نزد خدا از همه ماه ها برتر و روزهایش بر همه روزها و شب هایش بر همه شب ها و ساعاتش بر همه ساعات برتر است . ماهی است که شما در آن به مهمانی خدا دعوت شده و مورد لطف او قرار گرفته اید ، نفس های شما در آن تسبیح و خوابتان در آن عبادت ، عملتان در آن مقبول و دعایتان در آن مستجاب است و بهترین ساعاتی است که خداوند به بندگانش نظر رحمت می کند .
رمضان شهر عشق و عرفان است رمضان بحر فیض و احسان است
در ماه رمضان خداوند متعال توفیق روزه داری را به بندگانش داده است .
روزه انسان را تکامل می دهد روح آدم را تعادل می دهد
انسان ، افزون بر جنبه مادی و جسمی ، دارای بعد معنوی و روحی هم هست و هر کدام در رسیدن به کمال مطلوب خود ، برنامه های ویژه را نیاز دارند ، یکی از برنامه ها برای تقویت و رشد بعد معنوی ، تقوا و پرهیزگاری است ؛ یعنی اگر انسان بخواهد خودش را از جنبه معنوی رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد ، باید هوای نفس خود را مهار کند و موانع رشد را یکی پس از دیگری بر دارد و خود را سرگرم لذت ها و شهوات جسمی نکند . یکی از اعمالی که در این راستا مؤثر و مفید است روزه داری است .
رمضان آمد و آهسته صدا کرد مرا مستعد سفـــر شهر خدا کرد مرا
از گلستان کرم طرفه نسیمی بوزید که سراپای پر از عطر و صفا کرد مرا
شب قدر از شب هایی که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در این شب به اذن خدا فرود می آیند و جمیع مقدرات بندگان را در طول سال تعیین می کنند و وجود این شب در این ماه مبارک نعمت و موهبتی الهی بر امت پیامبر گرامی اسلام (ص) است و مقدرات یک سال انسان ها ( حیات ، مرگ ، رزق و . . . ) بر اساس لیاقت ها و زمینه هایی که خود آن ها به وجود آورده اند تعیین می شود و انسان در چنین شبی با تفکر و تدبر می تواند به خود آید و اعمال یک سال خود را ارزیابی کند و با فراهم آوردن زمینه مناسب بهترین سرنوشت را برای خود رقم زند .
حضرت امام صادق (ع) می فرماید : تقدیر مقدرات در شب نوزدهم و تحکیم آن در شب بیست و یکم و امضاء آن در شب بیست و سوم است .
شب قدر است و امشب راز دارم
نگه تا صبح امشب باز دارم
شب قدر است و باید قدر دانم
قدم در پیشگاه ، قدر دانم
بدیهی است فضائل و ثواب هایی که برای ماه مبارک رمضان و روزه داری ذکر شده و به برخی از آن ها اشاره شد ، از آن کسانی است که حقیقت آن را درک کنند و به محتوای آن عمل و در گفتار و کردار به کار گیرند و به آن ها جامه عمل بپوشانند .
روزه یعنی مشق درس زندگی اندکی تهذیب نفس و بندگی
چنان در روایات اسلامی برای روزه داری آدابی ذکر شده و کسانی که صرفاً تلاوت قرآن می کنند ، ولی به آیات و احکام آن عمل نمی کنند و یا آن که از روزه داری تنها رنج گرسنگی و تشنگی را می کشند و بوسیله گناه ، تأثیر روزه را از بین می برند و ماه مبارک رمضان و فضای معنوی آن تأثیری بر اشخاصی بر جای نمی گذارد ، مورد نکوهش قرار گرفته اند.
بنا بر این ، در ماه مبارک باید تمام اعضا و جوارح را از حرام دور نگه داشت و با اخلاص ، توکل و توسل از اهل بیت (ع) و عمل به دستورها و احکام قرآن کریم و دوری از گناهان ، انجام توبه نصوح و واقعی ، عبادت ، شب زنده داری ، درک فضیلت شب قدر و . . . فضیلت ماه مبارک رمضان را درک کرد و از آن در راستای رسیدن به کمال حرکت کرد و باید در این ماه به گونه ای خود سازی کرد که با اتمام ماه مبارک تأثیر و فواید آن در روح و جان افراد باقی باشد و اثر آن تا ماه رمضان سال بعد ماندگار باشد .
عازم یک سفرم ، سفری دور به جایی نزدیک
سفری از خود من تا به خودم ، مدتی هست نگاهم
به تماشای خداست و امیدم به خداوندی اوست